Τo πεζό αυτό κείμενο του Οδυσσέα Ελύτη αποτελεί μια λογοτεχνική και φιλοσοφική επιτομή για τον ελληνικό πολιτισμό, έναν ύμνο για τον ελληνικό κοινοτισμό. Συμπυκνώνει όλα εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν τον κατάσπαρτο τούτο εδώ με αναρίθμητες πολύχρωμες νησίδες τόπο στον οποίο αγκιστρώνεται κάθε σημάδι που αφήνει ο αγέρας που χοροπηδά στα κύματα της θάλασσας κομίζοντας το γαλάζιο βόλι του ελληνικού ουρανού. Η πεζότητα της μορφής εμπλέκεται μοναδικά με την ποιητική διάθεση, τον φιλοσοφικό οίστρο και την έγνοια για τον αληθινό ανθρωπισμό. Το πέραν του ατόμου «πρόσωπο», ο αληθινός άνθρωπος, είναι απόρροια της σύζευξης του απολλώνιου και διονυσιακού στοιχείου που κατορθώνεται μέσα στην πραγματική κοινότητα. Το κείμενο είναι μια χαραξιά μελάνης βυθισμένης στα πέλαγα της ψυχικής αβύσσου, ένα πλάνεμα στοχαστικό που φορτίζει διαρκώς το ατενές βλέμμα του λόγου. Είναι οι συγκινητικές αναθυμιάσεις που αναδύονται από το γεωμορφολογικό ήθος που εκπέμπουν τα ελληνικά τοπία.

Όταν ένα παιδί μετρά τα άστρα, τι το συμβουλεύω; Το ίδιο ακριβώς που έλεγα και στα παιδιά μου: ότι θα πρέπει να ακολουθήσουν αυτό που τους υπαγορεύει η καρδιά τους. Να κάνουν κάτι που να αγαπούν με πάθος. Να γίνουν “ερασιτέχνες” σε οτιδήποτε κι αν θελήσουν να ακολουθήσουν, να γίνουν “εραστές της τέχνης”, της όποιας “τέχνης” κι αν διαλέξουν.

Οι κριτικοί των ψηφιακών μέσων επιμένουν στη διάβρωση της ικανότητας για αυτοσυγκέντρωση και την αδυναμία για αργό διάβασμα. Αδυναμία που ακολουθεί την ικανότητα για γρήγορη αντίδραση και αστραπιαίους χειρισμούς στα ψηφιακά μέσα. Αυτό σημαίνει και την εξαφάνιση των συγγραφέων;

Ζούμε στην εποχή των παράλληλων μονολόγων. Βρισκόμαστε, λέει συνήθως ο καθένας το δικό του, τις περισσότερες -μάλιστα- φορές για εντυπωσιασμό και άνευ ουσίας. Όσο πιο γρήγορα ισοπεδώσει κανείς το συνομιλητή του, τόσο μεγαλύτερη νιώθει τη νίκη του. Κι όμως, ηττηθήκαμε χωρίς να το ξέρουμε. Νεκροί χρήστες μιας ολοζώντανης γλώσσας που ακόμα και μέσα από τους ορισμούς της διδάσκει. Αδύναμοι να υπερασπιστούμε την από κοινού ζήτηση με τον απέναντι ή τον διπλανό μας. Ο «όμοιος» μετετράπη σε έτερον και το «αεί πελάζει» σε εφήμερα μικροανταμώματα.

Στις αρχές του 21ου αιώνα η κοινωνία πολιτών εμφανίζεται ως ένα ιστορικό φαινόμενο, που διαφοροποιεί την οικονομία και την πολιτική από την κοινωνική βάση και γίνεται πλέον ένας υπολογίσιμος ρυθμιστής στην διαμόρφωση θεσμών κοινωνικοπολιτικής πρακτικής.

Ο Νάνος Βαλαωρίτης έχει διανύσει μια εποχή μυθική, στη διάρκεια της οποίας το καλειδοσκόπιο της σκέψης και της τέχνης άλλαζε αδιάκοπα σχήματα και χρώματα.

Σκέψεις της εικαστικού Μαριάννας Παυλίδου, με αφορμή την Ημερίδα με θέμα «Ο Πολιτισμός ως κοινωνικό βάλσαμο στο άγχος που προκαλεί η κρίση», 18.02. στο Δημοτικό Θέατρο Αλεξανδρούπολης.

Ο διακεκριμένος καθηγητής φυσικής υψηλών ενεργειών και πρώην Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών Δρ. Δημήτρης Νανόπουλος, σε μια συνέντευξη-μάθημα ζωής, δηλώνει πως του αρέσει να απολαμβάνει «τη ζωή, τον έρωτα, την τέχνη», προτρέπει τους νέους «να πολεμήσουν για τη ζωή που θέλουν να έχουν»

Έτσι τίμησε ο Όμηρος τον γενναίο Έκτορα. Γύρω από το νεκρό του σώμα δύο γενναίοι άντρες του πολέμου απόλαυσαν για λίγο την ευλογία της ειρήνης. Δύο εχθροί είδαν ο ένας στα μάτια του άλλου τις αρετές πίσω από τις φρικαλεότητες του πολέμου. Είδαν τον άνθρωπο της ειρήνης που είχε χαθεί μέσα στο σκοτάδι του πολέμου. Και τον σεβάστηκαν.

Κάθε μετασχηματισμός, όσο ριζικός κι αν είναι, θα είναι πάντα ένας μετασχηματισμός ή, αν προτιμάτε, μια «μεταρρύθμιση» της κοινωνίας, δεδομένου ακριβώς του γεγονότος ότι δεν μπορεί ποτέ να υπάρξει μια tabula rasa. Θα υπάρχουν, παραδείγματος χάριν, πάντοτε κάποια συγκεκριμένα άτομα – έτσι όπως είναι διαμορφωμένα από την προηγούμενη κοινωνία, τα οποία μιλούν μια γλώσσα που προϋπήρχε και η οποία, παρά τους μετασχηματισμούς που μπορεί να υποστεί, εξακολουθεί να μεταφέρει σημασίες της προηγούμενης περιόδου -, τα άτομα δε αυτά θα εισάγουν αυτό τον ριζικό μετασχηματισμό, ο οποίος επομένως δεν θα είναι ποτέ απολύτως ριζικός, ἀπλώς ριζικός, όπως θα έλεγε ο Αριστοτέλης.

Ο αντι-αυταρχισμός της ελληνικής κοινωνίας εξαντλείται στη Χρυσή Αυγή, το τέρας που βλέπουμε και καταλαβαίνουμε. Κατά τα άλλα ευχόμαστε με άνεση «κακό ψόφο» στα social media, στοχοποιούμε δημόσια πρόσωπα και χαιρόμαστε με την οικονομική δυσπραγία μέσων ενημέρωσης. Αυτή είναι μια μικρή ιστορία των άκρων και του πώς παρεισέφρυσαν στη ζωή μας.

Λοιπόν, ο βαθμός στον οποίο η μέση ελληνική οικογένεια ευνουχίζει τα παιδιά της είναι τεράστιος και για μένα αυτή είναι η μεγαλύτερη συμφορά στην ελληνική κοινωνία. Μεγάλη τραγωδία. Η ελληνική οικογένεια είναι φυτώριο ψυχοπαθολογίας και ευνουχίζει συγκλονιστικά τους νέους ανθρώπους. Βλέπετε οργισμένους νέους που κινούνται από ιδεολογικές αντιλήψεις, κατά βάθος είναι άνθρωποι που είναι οργισμένοι με τους γονείς τους. Πολλές φορές όμως οι περισσότερες οικογένειες δεν αφήνουν τα παιδιά τους να θυμώσουν μαζί τους και το κάνουν με πολύ θρησκευόμενο τρόπο, όπως το τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου, χρησιμοποιούν δηλαδή τον θεό για να καταπιέσουν την μοναδικότητα του παιδιού. Το παιδί στην ουσία υιοθετεί τις βρώμικες αξίες των γονέων.

Αν σε ώρες κρίσιμων «εθνικών» ή εσωκομματικών προβλημάτων, φοριούνται επιδεικτικά τα άμφια της ενότητας, δεν παύει να κρύβεται πίσω τους το αντερί που λέγεται «Διαίρει και βασίλευε». Όλοι εξαίρουν τα αγαθά της ομόνοιας και τα ολέθρια της διχόνοιας, αλλά και όλοι ξέρουν τις ακατονόμαστες χάρες της διχοστασίας, και ουκ ολίγοι τις χαίρονται ­ είτε την έχουν προκαλέσει οι ίδιοι, είτε επωφελούνται απ’ την εισβολή της. Προπάντων, εκείνοι που, λογικά, θα είχαν λιγότερες ελπίδες να επικρατήσουν, αν δεν μαλλιοτραβιούνταν οι «επικρατέστεροι».

Το κάλεσμα στο «είναι» ο Σωκράτης το κάνει όχι μόνο με τα ερωτήματά του, την ειρωνεία του, μα και, κυρίως, με τον τρόπο ζωής του, με την ίδια του την ύπαρξη, με το ίδιο του το είναι.

«Η βασιλεία των ουρανών ανήκει στα παιδιά», είχε πει ένας άνθρωπος.

Αλλά και ο κόσμος, ο πλανήτης, η ζωή, ανήκουν στα παιδιά, στους έφηβους, στους νέους.

Επειδή αυτοί πιστεύουν ότι μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο. Και μόνο όποιος πιστεύει στην αλλαγή μπορεί και να τη φέρει.